Διαπληκτίζεστε συχνά με τον σύντροφο σας για σημαντικούς ή λιγότερο σημαντικούς λόγους; Χάνετε την υπομονή σας, θυμώνετε και ανταλλάσσετε «βαριές κουβέντες»;
Ίσως έχει έρθει η στιγμή να πλαισιώσετε… την διαμάχη σας! Να μπουν κανόνες στους τσακωμούς σας, ώστε μαζί να προστατέψετε την σχέση σας.
Κατά καιρούς έχω προτείνει τους κανόνες του Gilbert για δίκαιη διαμάχη σε ζευγάρια που συνεργαζόμασταν σε θεραπευτικό πλαίσιο, με σκοπό να βελτιώσουν τη σχέση τους και να βρουν ξανά ένα κοινό σημείο, με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα και πολλή εξάσκηση.
Πάμε να δούμε λοιπόν τους κανόνες για Δίκαιη Διαμάχη κατά Gilbert & Shmukler (2001), κάνοντας παράλληλα και τις απαραίτητες επεξηγήσεις, μέσα από την δική μου εμπειρία με ζευγάρια.
1.Ακρίβεια στο ζήτημα και στο παράπονο.
Ας είστε συγκεκριμένοι: «Συνέβη το τάδε και ένιωσα έτσι.» Αποφύγετε τις γενικεύσεις: «πάντα αυτό γίνεται» (ποιο;), «ξέρεις τι έχω» (τι;) και διάφορα άλλα σχόλια που δεν παρουσιάζουν σαφή εικόνα του θέματος και αφήνουν ερωτηματικά. Αν θέλετε λύση, χρειάζεται να συμβάλλετε στο διάλογο και να είστε συγκεκριμένοι στο παράπονο, ώστε να καταλάβει και ο/η σύντροφος σας. Επίσης, αποφύγετε τις κατηγορίες: πχ. «έκανες αυτό ή εκείνο» «είσαι εγωιστής» κλπ. Ο/Η σύντροφός σας ξέρει τι κάνει. Αυτό που δεν ξέρει, είναι ΠΩΣ ΝΙΩΘΕΤΕ εσείς σε σχέση με αυτό που κάνει. Εξηγήστε τα συναισθήματα σας: «όταν συμβαίνει το τάδε (απλή αναφορά), εγώ στεναχωριέμαι/ θυμώνω/ νιώθω ντροπή/ νιώθω μόνος/ή, κλπ.). Τις προάλλες δούλευα με ένα νεαρό ζευγάρι. Μου λέει η κοπέλα σε μια συνεδρία: «Μα αφού αυτός ξέρει ότι νιώθω έτσι». Και απαντάει ο σύντροφός της: «Πρώτη φορά το ακούω. Δεν είχα ιδέα ότι με έκρινε γι’ αυτό, επειδή ένιωθε έτσι. Το εκλάμβανα ως μη αποδοχή».
2.Η συζήτηση μένει στο ΠΑΡΟΝ και δεν πηγαίνει στο παρελθόν.
Η πιο σημαντική από τις βάσεις: μένουμε στο ΤΩΡΑ. Προσπαθώ να εξηγήσω στα ζευγάρια που έρχονται σε μένα, ότι σε έναν τσακωμό μένουμε σε αυτό που έχει συμβεί στο ΠΑΡΟΝ. Δεν φέρνουμε στο προσκήνιο πράγματα και καταστάσεις που έχουν συμβεί στο παρελθόν. Σίγουρα κάποιες φορές θα προκύψει και αυτό, όμως ΜΗ ΜΕΙΝΕΤΕ ΕΚΕΙ. Έτσι οι σύντροφοι μπερδεύονται, οι καταστάσεις αναμοχλεύονται και ξεχνάνε τον λόγο για τον οποίο άρχισαν να τσακώνονται, με αποτέλεσμα το πρόβλημα να διαιωνίζεται. Συμφωνείστε να τσακωθείτε ΜΟΝΟ για 1 πράγμα τη φορά το οποίο έχει συμβεί στο ΤΩΡΑ. Ποιο είναι το νόημα να ασχολείστε με 10 διαφορετικά ζητήματα σε έναν τσακωμό, ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΛΥΝΕΤΕ ΚΑΝΕΝΑ; Αυτές οι δύο παράμετροι, βοηθούν περισσότερο και στο να είστε πιο ακριβείς στο ζήτημα.
3.Συμφωνία σε ώρα και μέρος όπου να μπορούν και οι δύο.
Αυτό είναι επίσης πολύ σημαντικό. Η ώρα που ο/η σύντροφος μας ετοιμάζεται να πάει στη δουλειά του ή να συνδεθεί σε meeting, δεν είναι η κατάλληλη στιγμή, δεν υπάρχει διαθεσιμότητα και θα προκληθεί μεγαλύτερος εκνευρισμός. Επίσης, δεν είναι ο κατάλληλος χώρος να αρχίσετε έναν διαπληκτισμό στη μέση του δρόμου, καθώς αυτό φέρνει μεγαλύτερο θυμό και ντροπή λόγω της ακαταλληλότητας της στιγμής. Συμφωνείστε πότε είστε διαθέσιμοι (και διατεθειμένοι) να αφιερώσετε χρόνο σε αυτό και οι δύο σας: πχ. απόψε το βράδυ στις 9, αφού φάμε. Είναι σημαντικό να το τηρήσετε, ακόμα και αν επιλέξετε να μην μιλιέστε όλη την ημέρα, ως ένδειξη σεβασμού και καλής θέλησης στην κοινή σας συμφωνία.
4.ΑΚΟΥΣΤΕ ο ένας τον άλλο.
Συμφωνήστε να: μην πετάγεστε, μην διακόπτετε, μην διορθώνετε ο ένας τον άλλο. Δώστε πραγματικά χώρο στο να ακούσετε ο ένας τον άλλο, ακόμα και αν πιστεύετε πως όσα σκέφτεται ο/η σύντροφος σας δεν είναι δίκαια για σας. Έχει δικαίωμα να τα πιστεύει και να σας τα πει. Εξηγήστε πώς νιώθετε με αυτά που ακούσατε όταν έρθει η δική σας σειρά. Αναρωτηθείτε γιατί ο σύντροφος σας μπορεί να νιώθει έτσι και μιλήστε για τα δικά σας συναισθήματα.
5.Έκφραση θυμού αλλά όχι βίας.
Εκφράζουμε τον θυμό μας με σεβασμό και αυτοέλεγχο. Δεν έχουμε δικαίωμα να χτυπήσουμε ή να σπρώξουμε τον/την σύντροφο μας. Το συμπεριλαμβάνουμε στη συμφωνία.
6.Να είστε ανοιχτοί στα συναισθήματα.
«Θύμωσα», «Ζήλεψα», «Απογοητεύτηκα». Να θυμάστε ότι ο/η σύντροφός σας έχει δικαίωμα στα συναισθήματα του, όπως κι εσείς. Συμβαίνει να προκαλούμε στο σύντροφο μας και αρνητικά συναισθήματα. Να είστε όσο μπορείτε ανοιχτοί να τα ακούσετε, αλλά και να τα εκφράσετε.
7.Να σταματήσει η συζήτηση αν δεν μείνετε στο θέμα.
Αν παρατηρείτε ότι παρασύρεστε, συμφωνείστε να σταματήσετε την συζήτηση και να μιλήσετε κάποια άλλη στιγμή.
8.Συμφωνήστε στη διαφορετικότητα των απόψεων σας.
Μπορεί εσείς και ο σύντροφος σας να νιώθετε και να σκέφτεστε διαφορετικά για την ίδια συνθήκη. Αποδεχτείτε ο ένας την σκέψη και τα συναισθήματα του άλλου. Είναι σαν αυτό που λέμε… «συμφωνούμε ότι διαφωνούμε». Ο καθένας σας έχει διαφορετικά βιώματα και πεποιθήσεις. Δεν χρειάζεται οπωσδήποτε να συμφωνείτε πάντα με τον σύντροφο σας. Είμαστε διαφορετικοί.
9.Συμβιβαστική λύση = Δημιουργική λύση.
Όπως λέμε και στην ψυχοθεραπεία, δημιουργική προσαρμογή! Στο πρώτο σκέλος, συμφωνείστε μαζί σε μία λύση που θα συμπεριλαμβάνει και τους δυο σας. Στο δεύτερο σκέλος, συζητήστε πώς θα μπορούσατε στο μέλλον να αποφύγετε παρόμοιο τσακωμό για το ίδιο θέμα.
Υστερόγραφο!
Να θυμάστε ότι ο πιο σημαντικός κανόνας σε μια διαμάχη, είναι ο ΣΕΒΑΣΜΟΣ. Ακούστε ειλικρινά τον/την σύντροφο σας και αποδεχτείτε την γνώμη του, ακόμα και αν δεν συμφωνείτε.
Δεν υπάρχει “νικητής” ή “ηττημένος” από την διαμάχη σας. Σε μια ειλικρινή συναλλαγή εγγύτητας, οικειότητας και αγάπης, οι νικητές είναι δύο.
Αιμιλία Κουρή – Ψυχολόγος | MSc
4ετής Μεταπτυχιακή εκπαίδευση στην Συνθετική Ψυχοθεραπεία
University of Derby
Υπεύθυνη του “Ψυχής Σημείον” – Χώρος Ψυχοθεραπείας & Συμβουλευτικής
